Dr. Bheeem Rao Ambedkar
рдмाрдмाрд╕ाрд╣ेрдм рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдХा рдмрдЪрдкрди
Dr Bhimrao Ambedkar Biography in Hindi рдФрд░ рдЙрдирдХे рдкिрддा рдоुंрдмрдИ рд╢рд╣рд░ рдХे рдПрдХ рдРрд╕े рдордХाрди
рдоें рд░рд╣рдиे рдЧрдП рдЬрд╣ां рдПрдХ рд╣ी рдХрдорд░े рдоें рдкрд╣рд▓े рд╕े рдмेрд╣рдж рдЧрд░ीрдм рд▓ोрдЧ рд░рд╣рддे рдеे рдЗрд╕рд▓िрдП рджोрдиों рдХे рдПрдХ
рд╕ाрде рд╕ोрдиे рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдирд╣ीं рдеी рддो рдмाрдмाрд╕ाрд╣ेрдм рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдФрд░ рдЙрдирдХे рдкिрддा рдмाрд░ी-рдмाрд░ी рд╕े
рд╕ोрдпा рдХрд░рддे рдеे рдЬрдм рдЙрдирдХे рдкिрддा рд╕ोрддे рдеे рддो рдбॉ рднीрдорд░ाрд╡ рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рджीрдкрдХ рдХी рд╣рд▓्рдХी рд╕ी рд░ोрд╢рдиी
рдоें рдкрдв़рддे рдеे। рднीрдорд░ाрд╡ рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдкрдв़рдиे рдХे рдЗрдЪ्рдЫुрдХ рдеे,
рдкрд░ंрддु
рдЫुрдЖрдЫूрдд рдХी рдк्рд░рдеा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдФрд░ рдиिрдо्рди рдЬाрддि рдХे рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рд╡े рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдирд╣ीं рдкрдв़
рд╕рдХрддे рдеे। рдкрд░ंрддु рдРрд╕ी рд╡िрдбंрдмрдиा рдеी рдХि рд╡िрджेрд╢ी рд▓ोрдЧ рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдкрдв़ рд╕рдХрддे рдеे। рднीрдо рд░ाрд╡
рдЖंрдмेрдбрдХрд░ рдЬीрд╡рдиी рдоें рдЕрдкрдоाрдирдЬрдирдХ рд╕्рдеिрддिрдпों рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдбॉ рднीрдорд░ाрд╡ рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдиे
рдзैрд░्рдп рдФрд░ рд╡ीрд░рддा рд╕े рдЕрдкрдиी рд╕्рдХूрд▓ी рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी рдФрд░ рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рдХॉрд▓ेрдЬ рдХी рдкрдв़ाрдИ।
рдмाрдмाрд╕ाрд╣ेрдм рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा
рдбॉ рднीрдорд░ाрд╡ рдЕंрдмेрдбрдХрд░
рдиे 1907 рдоें рдоैрдЯ्рд░िрдХुрд▓ेрд╢рди рдкाрд╕ рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж рдПрд▓ी
рдлिंрд╕्рдЯрдо рдХॉрд▓ेрдЬ рдоें 1912 рдоें рдЧ्рд░ेрдЬुрдПрдЯ рд╣ुрдП। 1913 рдФрд░ 15 рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рд╡्рдпाрдкाрд░ рдкрд░ рдПрдХ рд╢ोрдз рдк्рд░рдмंрдз рд▓िрдЦा рдеा। рдбॉ рднीрдорд░ाрд╡
рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдиे 1915 рдоें рдХोрд▓ंрдмिрдпा
рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╕े рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें рдПрдордП рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рд▓ी। 1917 рдоें рдкीрдПрдЪрдбी рдХी рдЙрдкाрдзि рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓ी। рдиेрд╢рдирд▓
рдбेрд╡рд▓рдкрдоेंрдЯ рдлॉрд░ рдЗंрдбिрдпा рдПंрдб рдПрдиाрд▓िрдЯिрдХрд▓ рд╕्рдЯрдбी рд╡िрд╖рдп рдкрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╢ोрдз рдХिрдпा। 1917 рдоें рд╣ी рд▓ंрджрди рд╕्рдХूрд▓ рдСрдл़
рдЗрдХोрдиॉрдоिрдХ्рд╕ рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджाрдЦिрд▓ा рд▓िрдпा рд▓ेрдХिрди рд╕ाрдзрди рдХे рдЕрднाрд╡ рдХे рдХाрд░рдг рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी
рд╢िрдХ्рд╖ा рдкूрд░ी рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрдП। рдХुрдЫ рд╕рдордп рдмाрдж рд▓ंрджрди рдЬाрдХрд░ рд▓ंрджрди рд╕्рдХूрд▓ рдСрдл़ рдЗрдХोрдиॉрдоिрдХ्рд╕ рд╕े
рдЕрдзूрд░ी рдкрдв़ाрдИ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдкूрд░ी рдХी। рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдПрдордПрд╕рд╕ी рдФрд░ рдмाрд░ рдПрдЯ-рд▓ॉ рдХी рдбिрдЧ्рд░ी рднी
рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी। рдЕрдкрдиे рдпुрдЧ рдХे рд╕рдмрд╕े рдЬ्рдпाрджा рдкрдв़े рд▓िрдЦे рд░ाрдЬрдиेрддा рдФрд░ рдПрд╡ं рд╡िрдЪाрд░рдХ рдеे। рднीрдо рд░ाрд╡
рдЖंрдмेрдбрдХрд░ рдЬीрд╡рдиी рдХुрд▓ 64 рд╡िрд╖рдпों рдоें рдоाрд╕्рдЯрд░
рдеे, 9 рднाрд╖ाрдУं рдХे рдЬाрдирдХाрд░ рдеे,рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рд╕рднी рдзрд░्рдоों рдХे рд░ूрдк рдоें рдкрдв़ाрдИ рдХी
рдеी
рд░рдЪрдиाрд╡рд▓ी
рднीрдо рд░ाрд╡ рдЖंрдмेрдбрдХрд░ рдЬीрд╡рдиी рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рджो рд░рдЪрдиाрд╡рд▓िрдпों рдХे рдиाрдо рдиीрдЪे
рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं:
- рдбॉ рдмाрдмाрд╕ाрд╣ेрдм рдЖंрдмेрдбрдХрд░ рд░ाрдЗрдЯिंрдЧ्рд╕ рдПंрдб рд╕्рдкीрдЪेрдЬ [рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рдХाрд╢िрдд]
- рд╕ाрд╣ेрдм рдбॉ рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рд╕ंрдкूрд░्рдг рд╡ाрдб़्рдордп [рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рдХाрд╢िрдд]
рдбॉ рднीрдорд░ाрд╡ рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦिрдд рдкुрд╕्рддрдХें
рднीрдо рд░ाрд╡
рдЖंрдмेрдбрдХрд░ рдЬीрд╡рдиी рдоें рдмाрдмाрд╕ाрд╣ेрдм рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░рдХ рд╣ोрдиे рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рд▓ेрдЦрдХ рднी рдеे। рд▓ेрдЦрди рдоें
рд░ूрдЪि рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрдИ рдкुрд╕्рддрдХें рд▓िрдЦी। рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦिрдд рдкुрд╕्рддрдХों
рдХी рд╕ूрдЪी рдиीрдЪे рджी рдЧрдИ рд╣ै:
- рднाрд░рдд рдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп
рдЕंрд╢
- рднाрд░рдд рдоें рдЬाрддिрдпां
рдФрд░ рдЙрдирдХा рдорд╢ीрдиीрдХрд░рдг
- рднाрд░рдд рдоें рд▓рдШु рдХृрд╖ि
рдФрд░ рдЙрдирдХे рдЙрдкрдЪाрд░
- рдоूрд▓рдиाрдпрдХ
- рдм्рд░िрдЯिрд╢ рднाрд░рдд рдоें
рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдпрд╡ाрджी рд╡िрдд्рдд рдХा рд╡िрдХेंрдж्рд░ीрдХрд░рдг
- рд░ुрдкрдП рдХी рд╕рдорд╕्рдпा:
рдЙрдж्рднрд╡ рдФрд░ рд╕рдоाрдзाрди
- рдм्рд░िрдЯिрд╢ рднाрд░рдд рдоें
рдк्рд░ांрддीрдп рд╡िрдд्рдд рдХा рдЕрдн्рдпुрджрдп
- рдмрд╣िрд╖्рдХृрдд рднाрд░рдд
- рдЬрдирддा
- рдЬाрддि рд╡िрдЪ्рдЫेрдж
- рд╕ंрдШ рдмрдиाрдо
рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा
- рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдкрд░
рд╡िрдЪाрд░
- рд╢्рд░ी рдЧांрдзी рдПрд╡ं
рдЕрдЫूрддों рдХी рд╡िрдоुрдХ्рддि
- рд░ाрдиाрдбे рдЧांрдзी рдФрд░
рдЬिрди्рдиा
- рд╢ूрдж्рд░ рдХौрди рдФрд░ рдХैрд╕े
- рднрдЧрд╡ाрди рдмुрдж्рдз рдФрд░
рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо
- рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рднाрд╖ाрдИ
рдк्рд░ांрдд
рдмाрдмाрд╕ाрд╣ेрдм рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдХे рдкाрд╕ рдХिрддрдиी
рдбिрдЧ्рд░ी рдеी?
рднाрд░рдд рд░рдд्рди Dr
Bhimrao Ambedkar Biography in Hindi рдХे рдкाрд╕ 32 рдбिрдЧ्рд░िрдпों рдХे рд╕ाрде 9 рднाрд╖ाрдУं рдХे рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рдЬाрдирдХाрд░ рдеे। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд▓ंрджрди рд╕्рдХूрд▓ рдСрдл
рдЗрдХोрдиॉрдоिрдХ्рд╕ рдоें рдоाрдд्рд░ 2 рд╕ाрд▓ 3 рдорд╣ीрдиे
рдоें 8 рд╕ाрд▓ рдХी рдкрдв़ाрдИ рдкूрд░ी рдХी рдеी। рд╡рд╣ рд▓ंрджрди
рд╕्рдХूрд▓ рдСрдл рдЗрдХोрдиॉрдоिрдХ्рд╕ рд╕े ‘рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдСрд▓ рд╕ाрдЗंрд╕’ рдиाрдордХ рдПрдХ рджुрд░्рд▓рдн рдбॉрдХ्рдЯрд░ेрдЯ рдХी рдбिрдЧ्рд░ी
рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рднाрд░рдд рдХे рд╣ी рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рдкूрд░ी рджुрдиिрдпा рдХे рдкрд╣рд▓े рдФрд░ рдПрдХрдоाрдд्рд░ рд╡्рдпрдХ्рддि
рд╣ैं। рдк्рд░рдердо рд╡िрд╢्рд╡ рдпुрдж्рдз рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдЙрдирдХो рднाрд░рдд рд╡ाрдкрд╕ рд▓ौрдЯрдиा рдкрдб़ा। рдХुрдЫ рд╕рдордп рдмाрдж рдЙрди्рд╣ोंрдиे
рдмрдб़ौрджा рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд╕ेрдиा рд╕рдЪिрд╡ рдХे рд░ूрдк рдоें рдиौрдХрд░ी рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХी। рдмाрдж рдоें рдЙрдирдХो рд╕िрдбрдиेрдо
рдХॉрд▓ेрдЬ рдСрдл рдХॉрдорд░्рд╕ рдПंрдб рдЗрдХोрдиोрдоिрдХ्рд╕ рдоे рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░ рдХे рд░ूрдк рдоें
рдиौрдХрд░ी рдоिрд▓ рдЧрдпी। рдХोрд▓्рд╣ाрдкुрд░ рдХे рд╢ाрд╣ू рдорд╣ाрд░ाрдЬ рдХी рдорджрдж рд╕े рдПрдХ рдмाрд░ рдлिрд░ рд╡рд╣ рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे
рд▓िрдП рд▓ंрджрди рдЧрдП।
рдк्рд░рдпрдд्рдирд╢ीрд▓ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ुрдзाрд░рдХ рдбॉ рднीрдорд░ाрд╡
рдЕंрдмेрдбрдХрд░
рдбॉ рдмी. рдЖрд░. рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдиे рдЗрддрдиी рдЕрд╕рдоाрдирддाрдУं рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж
рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ुрдзाрд░ рдХा рдоोрд░्рдЪा рдЙрдаाрдпा। рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдЬी рдиे рдСрд▓ рдЗंрдбिрдпा рдХ्рд▓ाрд╕ेрдЬ рдПрд╕ोрд╕िрдПрд╢рди рдХा
рд╕ंрдЧрдарди рдХिрдпा। рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ुрдзाрд░ рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╡рд╣ рдмрд╣ुрдд рдк्рд░рдпрдд्рдирд╢ीрд▓ рдеे। рдм्рд░ाрд╣्рдордгों рдж्рд╡ाрд░ा
рдЫुрдЖрдЫूрдд рдХी рдк्рд░рдеा рдХो рдоाрдирдиा,
рдоंрджिрд░ों рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдиा рдХрд░рдиे
рджेрдиा, рджрд▓िрддों рд╕े рднेрджрднाрд╡, рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдж्рд╡ाрд░ा рднेрджрднाрд╡ рдЖрджि рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ुрдзाрд░ рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпрдд्рди рдХिрдпा। рдкрд░ंрддु рд╡िрджेрд╢ी рд╢ाрд╕рди рдХाрд▓ рд╣ोрдиे рдХाрд░рдг рдпрд╣
рдЬ्рдпाрджा рд╕рдлрд▓ рдирд╣ीं рд╣ो рдкाрдпा। рд╡िрджेрд╢ी рд╢ाрд╕рдХों рдХो рдпрд╣ рдбрд░ рдеा рдХि рдпрджि рдпрд╣ рд▓ोрдЧ рдПрдХ рд╣ो рдЬाрдПंрдЧे
рддो рдкрд░ंрдкрд░ाрд╡ाрджी рдФрд░ рд░ूрдв़िрд╡ाрджी рд╡рд░्рдЧ рдЙрдирдХा рд╡िрд░ोрдзी рд╣ो рдЬाрдПрдЧा।
рдбॉ рднीрдорд░ाрд╡ рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╕рдлрд░
1936 рдоें
рдмाрдмा рд╕ाрд╣ेрдм рдЬी рдиे рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдордЬрджूрд░ рдкाрд░्рдЯी рдХा рдЧрдарди рдХिрдпा рдеा। 1937 рдХे рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рд╡िрдзाрдирд╕рднा рдЪुрдиाрд╡ рдоें рдЙрдирдХी рдкाрд░्рдЯी рдХो 15 рд╕ीрдЯ рдХी рдЬीрдд рдоिрд▓ी। рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░ рдЬी рдЕрдкрдиी рдЗрд╕ рдкाрд░्рдЯी рдХो рдЖрд▓ рдЗंрдбिрдпा
рд╢ीрдбрдпूрд▓ рдХाрд╕्рдЯ рдкाрд░्рдЯी рдоें рдмрджрд▓ рджिрдпा, рдЗрд╕
рдкाрд░्рдЯी рдХे рд╕ाрде рд╡े 1946 рдоें рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕рднा рдХे рдЪुрдиाрд╡ рдоें рдЦрдб़े
рд╣ुрдП, рд▓ेрдХिрди рдЙрдирдХी рдЗрд╕ рдкाрд░्рдЯी рдХा рдЪुрдиाрд╡ рдоें
рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдЦ़рд░ाрдм рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рд░рд╣ा। рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рд╡ рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी рдиे рдЕрдЫूрддे рд▓ोрдЧों рдХो рд╣рд░िрдЬрди
рдиाрдо рджिрдпा, рдЬिрд╕рд╕े рд╕рдм рд▓ोрдЧ рдЙрди्рд╣ें рд╣рд░िрдЬрди рд╣ी рдмोрд▓рдиे
рд▓рдЧे, рд▓ेрдХिрди рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░ рдЬी рдХो рдпे рдмिрд▓्рдХुрд▓
рдкрд╕ंрдж рдирд╣ीं рдЖрдпा рдФрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЙрд╕ рдмाрдд рдХा рд╡िрд░ोрдз рдХिрдпा рдеा। рдЙрдирдХा рдХрд╣рдиा рдеा рдЕрдЫूрддे рд▓ोрдЧ рднी
рд╣рдоाрд░े рд╕рдоाрдЬ рдХा рдПрдХ рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ै,
рд╡े рднी рдмाрдХि рд▓ोрдЧों рдХी рддрд░рд╣ рдЖрдо
рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ी рд╣ैं। рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░ рдЬी рдХो рд░рдХ्рд╖ा рд╕рд▓ाрд╣рдХाрд░ рдХрдоिрдЯी рдоें рд░рдЦा рдЧрдпा рд╡ рд╡ाрдЗрд╕рд░ाрдп
рдПрдЧ्рдЬीрдХ्рдпूрдЯिрд╡ рдкрд░िрд╖рдж рдЙрди्рд╣ें рд▓ेрдмрд░ рдХा рдоंрдд्рд░ी рдмрдиाрдпा рдЧрдпा рдеा।
рдмाрдмा рд╕ाрд╣ेрдм рдЖрдЬाрдж рднाрд░рдд рдХे рдкрд╣рд▓े рд▓ॉ рдоंрдд्рд░ी рднी рдмрдиे рдеे।
рдбॉ рднीрдорд░ाрд╡ рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдХा рдиिрдзрди
рдбॉ рднीрдорд░ाрд╡ рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рд╕рди 1948 рд╕े
рдордзुрдоेрд╣ (рдбाрдпрдмिрдЯीрдЬ) рд╕े рдкीрдб़िрдд рдеे рдФрд░ рд╡рд╣ 1954 рддрдХ
рдмрд╣ुрдд рдмीрдоाрд░ рд░рд╣े рдеे। 3 рджिрд╕ंрдмрд░ 1956 рдХो рдбॉ рднीрдорд░ाрд╡ рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдиे рдЕрдкрдиी рдЕंрддिрдо рдкांрдбुрд▓िрдкि рдмुрдж्рдз рдФрд░
рдзрдо्рдо рдЙрдирдХे рдХो рдкूрд░ा рдХिрдпा рдФрд░ 6 рджिрд╕ंрдмрд░ 1956
рдХो рдЕрдкрдиे рдШрд░ рджिрд▓्рд▓ी рдоें рдЕрдкрдиी
рдЕंрддिрдо рд╕ांрд╕ рд▓ी рдеी। рдмाрдмा рд╕ाрд╣ेрдм рдХा рдЕंрддिрдо рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдЪौрдкाрдЯी рд╕рдоुрдж्рд░ рддрдЯ рдкрд░ рдмौрдж्рдз рд╢ैрд▓ी
рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा। рдФрд░ рдЗрд╕ рджिрди рд╕े рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдЬрдпंрддी рдкрд░ рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдЕрд╡рдХाрд╢ рд░рдЦा рдЬाрддा рд╣ै।
рдмाрдмाрд╕ाрд╣ेрдм рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдХे рдмाрд░े рдоें рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп
Dr Bhimrao Ambedkar Biography in Hindi рдХे рдмाрд░े рдоें рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп рдиीрдЪे рджिрдП рдЧрдП
рд╣ैं-
- рднाрд░рдд рдХे рдЭंрдбे рдкрд░
рдЕрд╢ोрдХ рдЪрдХ्рд░ рд▓рдЧрд╡ाрдиे рд╡ाрд▓े рдбाॅ. рдмाрдмाрд╕ाрд╣ेрдм рднीрдорд░ाрд╡ рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░ рд╣ी рдеे।
- рдбॉрдХ्рдЯрд░ рднीрдорд░ाрд╡
рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░ рд▓рдЧрднрдЧ 9 рднाрд╖ाрдУं
рдХो рдЬाрдирддे рдеे।
- рднीрдорд░ाрд╡ рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдиे
21 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рддрдХ
рд▓рдЧрднрдЧ рд╕рднी рдзрд░्рдоों рдХी рдкреЭाрдИ рдХрд░ рд▓ी рдеी।
- рднीрдорд░ाрд╡ рдЕंрдмेрдбрдХрд░
рдРрд╕े рдкрд╣рд▓े рдЗрди्рд╕ाрди рдеे рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें PhD рд╡िрджेрд╢ рдЬाрдХрд░ рдХी рдеी।
- рднीрдорд░ाрд╡ рдЕंрдмेрдбрдХрд░ рдХे рдкाрд╕ рд▓рдЧрднрдЧ 32 рдбिрдЧ्рд░िрдпां рдеी।
- рдмाрдмाрд╕ाрд╣ेрдм рдЖрдЬाрдж
рднाрд░рдд рдХे рдкрд╣рд▓े рдХाрдиूрди рдоंрдд्рд░ी рдеे।
- рдмाрдмाрд╕ाрд╣ेрдм рдиे рджो
рдмाрд░ рд▓ोрдХрд╕рднा рдЪुрдиाрд╡ рд▓реЬे, рд▓ेрдХिрди
рджोрдиों рдмाрд░ рд╣ाрд░ рдЧрдП рдеे।
- рднीрдорд░ाрд╡ рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░
рд╣िрди्рджू рдорд╣ाрд░ рдЬाрддि рдХे рдеे, рдЬिрди्рд╣ें рд╕рдоाрдЬ рдЕрдЫूрдд рдордиाрддा рдеा।
- рднीрдорд░ाрд╡ рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░ рдХрд╢्рдоीрд░ рдоें рд▓рдЧी рдзाрд░ा рдиंрдмрд░ 370 рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдеे।
Very creative students of KV pragati vihar Shift2
ReplyDeleteंंрднрдЪрднрдпрджрдердорддрднрддрднрддрдмрддрдн
ReplyDelete